اگر از آن دسته افرادی هستید که از سیستم روشنایی سنتی و قدیمی خسته شده­اید و به دنبال راه حلی برای به روز رسانی آن مطابق خواسته هایتان هستید، به شما پیشنهاد می­کنیم با ما در این مقاله همراه شوید. قصد داریم شما را با جدیدترین امکاناتی که سیستم روشنایی هوشمند در اختیارتان قرار می­دهد آشنا کنیم.

از همان ابتدا بهتر است به این سوال پاسخ دهیم که روشنایی هوشمند چیست؟ به تمامی سوییچ­ها­، دیمرها، چراغ­های روشنایی، درایورهای هوشمند، سنسورها و تایمرها که همگی در ارتباط با هم و به طور خودکار و هوشمند و یا به وسیله یک اپلیکیشن از راه دور کنترل و مدیریت می­شوند، سیستم روشنایی هوشمند اطلاق می­گردد. این تجهیزات در اختیار شماست تا از جنبه­های مختلف، آسایش و راحتی را تجربه کنید.

در سیستم روشنایی هوشمند، شما می­توانید علاوه بر خاموش و روشن کردن چراغ­ها، شدت نور، میزان گرم یا سرد بودن نور (آفتابی یا مهتابی) و یا رنگ نور آن­ها را نیز متناسب با فضای مورد نظر خود تنظیم کنید.

تحقیقات نشان داده که محیطی با شدت نور و رنگ مناسب می­تواند در احساس آرامش و نشاط روحی افراد تاثیرگذار باشد. شما با داشتن یک دیمر هوشمند به راحتی می­توانید هر سه پارامتر شدت، میزان گرم یا سرد بودن و رنگ نور را کنترل کنید تا محیط خانه را از یکنواختی خارج کرده و آن را به یک محیط دلنشین، مطلوب و دل­انگیز تبدیل کنید. حال آن­که با سیستم روشنایی سنتی، شما تنها قادر به خاموش یا روشن کردن چراغ­ها خواهید بود.

در خانه­ای با سیستم روشنایی سنتی، بسیار پیش آمده که چراغ­های پارکینگ، راه پله و یا حتی چراغ اتاق خواب روشن باقی بمانند. اما روشنایی خانه هوشمند با استفاده از سنسور تشخیص حضور، به شما کمک می­کند تا چراغ­ها تنها در صورت حضور شخص روشن بوده و در مواقعی که حضور شخصی احساس نشود، به طور خودکار خاموش ­شوند. حتی بدون وجود سنسور، با یک بار مراجعه به اپلیکیشن خانه هوشمند خود می­توانید از وضعیت چراغ مورد نظر آگاه شوید و سپس در صورت لزوم، تنها با لمس یک آیکون، آن چراغ را از راه دور خاموش یا روشن کنید. به همین راحتی!

در سیستم روشنایی هوشمند شما می­توانید نور محیط را به شیوه­های مختلفی تنظیم کنید که هریک از این شیوه­ها بسیار کارآمد هستند. تنظیم نور محیط بسته به میزان نور موجود در طول روز، ساعات طلوع و غروب آفتاب، ساعات اوج مصرف، تعداد افراد حاضر در محیط و یا به صورت دستی.

 قابلیت سناریوپذیری و گروه­بندی چراغ­های روشنایی در خانه هوشمند باعث شده تا امکان ایجاد حالت­های پیچیده­­تری از تنظیم نور نیز قابل پیاده­سازی باشد. از تمامی این امکانات می­توانید برای کنترل روشنایی داخلی و خارجی (مثلا نورپردازی نمای ساختمان و…) خانه­ی خود بهره­مند شوید. برای آشنایی بیشتر، در قسمت بعد به چندین مورد از سناریوهای پرکاربرد اشاره خواهیم کرد.

تایمرها در روشنایی خانه هوشمند، نقش یک زمان­سنج را برای روشنایی ایفا می­کنند. در مکان­هایی مانند راه­پله، پارکینگ و … که افراد به طور عمده نیاز به یک روشنایی موقتی خواهند داشت؛ استفاده از تایمر در کنار سنسور تشخیص حضور می­تواند تا حد زیادی باعث سهولت و بهبود نحوه مدیریت روشنایی در این مکان­ها شود.

لامپ های ال ای دی در کنار درایورهای هوشمند یک سیستم روشنایی را  تا حد زیادی بهینه خواهند کرد. یکی از عمده ترین دلایل محبوبیت لامپ های ال ای دی مصرف توان پایین آن­هاست؛ حال آن­که درایورهایی که امروزه در این لامپ­ها به کار می­رود به شدت باعث اتلاف توان شده و همین امر کارآیی و حتی در مواردی طول عمر این لامپ­ها را کاهش داده است. طراحی درایورهای هوشمند به نحوی است که توان مصرفی در لامپ را تا حد ممکن بهینه می­کند. به علاوه با تجهیز لامپ به یک درایور هوشمند امکان کنترل تمامی پارامترهای روشنایی را خواهید داشت. هم­چنین، درایورهای هوشمند با استفاده از ارتباط بی­سیم باعث حذف سیم­کشی بین سوئیچ و لامپ ال ای دی می­شوند. بنابراین درایور هوشمند به طور کلی با بهینه کردن توان مصرفی لامپ تا حد زیادی به صرفه جویی در مصرف انرژی کمک می­کند.

یکی از عواملی که در روشنایی خانه هوشمند نسبت به روشنایی سنتی، بسیار حائز اهمیت است، میزان صرفه جویی قابل توجهی است که در مصرف انرژی رخ می­دهد. با استناد به آمار موجود، روشنایی هوشمند موجب می­شود تا چیزی در حدود 35% در مصرف انرژی ناشی از روشنایی صرفه­جویی شود. بنابراین با به­کارگیری روشنایی هوشمند، بدون شک هزینه­ قبض برق خانه شما بسیار کاهش خواهد یافت. در حقیقت پیاده­سازی روشنایی هوشمند یک سرمایه­گذاری بلند مدت است؛ به این معنا که در وهله اول برای استقرار این سیستم شما هزینه ای را پرداخت می­کنید، اما در بلند مدت چند برابر آن پول در جیب شما باقی می­ماند.

درست است که هوشمندسازی خانه ها هنوز به قدر کافی فراگیر نشده است، اما بی­شک مزایای این تکنولوژی افراد را به استفاده از آن وامی­دارد. بنابراین اگر امروز خانه­ی خود را هوشمند کنید، یک گام از دیگران جلوتر خواهید بود.

سناریوپذیری

از مهمترین قابلیت­های خانه هوشمند می­توان به تعریف سناریوی هوشمند اشاره نمود به این صورت که کاربر می­تواند بنابر نیازهای متفاوت خود مجموعه­ای از فرامین را به صورت زنجیروار در سیستم تعریف نماید و با لمس یک کلید از روی اپلیکیشن، برنامه موردنظر را اجرا کند.

در واقع سناریوی خانه هوشمند، ساخت و اجرای همزمان فرامین مختلف روشنایی، سرمایشی/گرمایشی ، کنترل پرده برقی، تنظیم سیستم صوتی و … به صورت دلخواه و طبق زمان­بندی مشخصی است که مطلوب کاربر می­باشد.

در سیستم روشنایی هوشمند با تعریف سناریوهای مختلف روشنایی در فضاهای مختلف ساختمان، امکان اجرای انواع طرح­های صرفه­جویی در مصرف برق در زمینه روشنایی فراهم می­شود. همچنین می­توان مدیریت یکپارچه­ای بر روی تک تک روشنایی­ها یا مدیریت کلی بر روی تمامی آن­ها اعمال کرد.

همچنین در قالب سناریوهای گوناگون، می­توان چراغ­های فضای خانه را دیم کرد و شدت نور آن­ها را به دلخواه تغییر داد تا فضای مطلوب ایجاد گردد.

انواع سناریو در خانه هوشمند

در خانه هوشمند می­توان انواع زیادی سناریو با سلایق و ویژگی­های مختلف تعریف کرد.

از شاخص­ترین سناریوهای خانه هوشمند می­توان به موارد زیر اشاره نمود:

• سناریوی شب بخیر
• سناریوی صبح بخیر
• سناریوی تماشای تلویزیون
• سناریو خروج از خانه
• سناریو ورود به خانه
• سناریوی مهمانی
• سناریوی استراحت
• سناریوی حضور مجازی
• سناریوی مطالعه
• سناریوی جشن
• سناریوی صرف شام
• سناریوی ورزش
• سناریوی سرویس بهداشتی

در هر یک از سناریوهای فوق انواع فرامین کنترلی روشنایی گنجانده شده است. دستورات شامل خاموش/روشن کردن چراغ­ها، تغییر میزان شدت روشنایی، تعویض رنگ لامپ­ها و تنظیم دمای رنگ نور(گرمی و سردی نور) مناسب محیط می­باشد.

در ادامه برای درک بیشتر موضوع چند سناریو تشریح می­شود:

سناریوی شب به خیر

پس از صرف شام و انجام کارهای شخصی، که موقع رفع خستگی و استراحت فرا می­رسد، تنها کافیست افراد به اتاق خواب مراجعه نموده و در رختخواب دراز بکشند و با فشردن یک آیکون، وضعیت خواب را به طور هوشمند در ساختمان فعال ­سازند. به طور اتوماتیک تمامی چراغ­های خانه خاموش می­شود، نور چراغ موجود در اتاق خواب کم می­شود و کاربر می­تواند باز و بسته بودن ‌درب‌ها  و پنجره‌ها را نیز بر روی گوشی لمسی خود چک کند. هم­چنین در این سناریو می­توان فرامین کنترلی تعریف کرد که در صورت باز شدن درهای ورودی خانه و پارکینگ، آژیر به صدا درآید و ساکنین از وضعیت خانه با خبر شوند.

سناریوی صبح به خیر

خاموش شدن چراغ خواب، ایجاد نور ملایم با تنظیم پرده­ها و استفاده از نور طبیعی موجود در محیط، ایجاد دمای مطلوب در خانه، راه­اندازی سیستم صوتی با صدای ملایم، فرامینی است که با فعال شدن این سناریو اجرا می­شوند.

سناریوی تماشای تلویزیون

با تنظیم این سناریو، می­توان جذابیت تماشای فیلم موردعلاقه را چند برابر کرد و شرایط محیطی ایده­آل را برای این امر، به وجود آورد. مسلماً برای لذت بردن از تماشای فیلم در سینمای خانگی بهتر است تا نور محیط کم شود و پرده­ها کشیده شود تا نور اضافی بیننده را هنگام تماشای فیلم آزار ندهد. سناریو تماشای فیلم تمامی این مراحل را به صورت خودکار انجام می­دهد، چراغ­های اضافی را خاموش می­کند، نور آباژور را کم می­کند و پرده­ها را می­بندد و سیستم سرمایش و گرمایش را به دماي مطلوب در هنگام دیدن تلویزیون تغییر می­دهد و صوت را از طریق اسپیکرها با میزان صدا مشخص­شده پخش می­نماید.

سناریو خروج از خانه

هنگامی که افراد قصد خروج از خانه دارند به ویژه زمانی که عجله دارند، می­توانند ، تنها با فعال نمودن سناریوی خروج و بدون هیچ نگرانی خانه را ترک ­نمایند. این سناریو به صورت خودکار فرامین شامل خاموش شدن کلیه مسیرهای روشنایی داخل خانه، روشن شدن لامپ­های مسیر خروجی هنگام عبور اشخاص و خاموش شدن آن­ها بعد از ترک آن مکان، ایجاد دمای مطلوب در هنگام خروج و تعریف دمای مطلوب در هنگام عدم حضور در منزل ( جهت ذخیره سازی انرژی )، مانیتورینگ وضعیت باز و بسته بودن درب و پنجره‌ها ( از لحاظ امنیتی و ذخیره‌سازی انرژی )،خاموش کردن سیستم صوتی و یا تصویری اجرا می­شوند و کاربر می­تواند با خیال راحت از خانه خارج شود.

سناریو ورود به خانه

در این سناریو می­توان مطابق با نیاز صاحب­خانه تمامی تجهیزات هوشمند را در راستاي فراهم نمودن حداکثر آسایش در محیط کنترل نمود. به طور مثال، هنگامی­ که شخص خسته از انجام امور روزانه، با خودرو نزدیک پارکینگ می­شود با فعال نمودن این سناریو همه دستورات زیر به طور خودکار انجام می­شوند.

درب به صورت اتومامیک باز شده و ابتدا چراغهای مسیر و پارکینگ و سپس لامپ­های مسیر ورودی ساختمان تا درب ورود به منزل روشن می­شود. روشنایی داخلی مطابق با شدت نور محیط بیرون تنظیم می­شود و در صورت لزوم لامپ­های مشخص شده روشن می­شوند، سیستم تهویه مطبوع، دماي منزل را به دماي از پیش تعریف شده می­رساند و سیستم صوتی و تصویری راه­اندازی می­شود.

سناریوی مهمانی

تعریف سناریو در خانه هوشمند برای مهمانان نیز بسیار جذاب است. سناریو خانه هوشمند برای مهمان شامل مجموعه­ی تنظیمات از پیش تعیین شده بر طبق زمان­بندی مقرر در زمان ورود و در حین پذیرایی از مهمان می­باشد. این سناریو تنظیمات روشنایی سالن پذیرایی، تغییر رنگ چراغ­ها، کنترل پرده برقی، سیستم گرمایشی/سرمایشی و… بر طبق حالات و عادات مهمانان را ارائه می­دهد. تمامی این مراحل به­صورت خودکار انجام می­شود. این سناریو، مهمانان را به وجد خواهد آورد.

سناریوی استراحت

فرض کنید پس از یک روز سخت کاری به منزل برگشته­اید و نیاز به یک استراحت کوتاه دارید تا بتوانید به ادامه فعالیت­های خود بپردازید. این نگرانی در اکثر افراد به ویژه کسانی که به تنهایی در خانه زندگی می­کنند، وجود دارد که استراحت موقت به درازا بکشد و آن­ها به خواب عمیقی فرو روند. می­توان با تعریف سناریوی استراحت، با خیال راحت یک استراحت عالی داشت. با فعال شدن این سناریو، شدت نور محیط، تا آنجا که کاربر تشخیص داده و محیط برای یک خواب کوتاه مطلوب شود، کاهش می­یابد و لامپ­های اضافی نیز خاموش می­شوند و پس از گذشت زمان از قبل تعیین شده توسط کاربر، میزان نور لامپ­های محیط بیشتر شده و همچنین روشنایی برخی مکان­های دیگر نیز روشن می­شوند و کاربر متوجه می­شود که زمان استراحت پایان یافته است. در کنار تنظیمات روشنایی، سیستم تهویه را نیز می­توان تنظیم نمود که دما را در موقع استراحت و پایان آن تغییر دهد. همچنین می­توان با تنظیم پخش یک موسیقی ملایم هنگام بیدار شدن، استراحت را  لذت­بخش­تر نمود.

سناریوی روشن/خاموش کردن نرم

این سناریو به گونه­ای تعریف می­شود که لامپ­ها به جای روشن/خاموش شدن آنی، در زمان خیلی کوتاه در حد چند ثانیه (2تا5 ثانیه) یعنی به صورت نرم (Soft) روشن و یا خاموش شوند. این عمل علاوه بر افزایش زیبایی محیط، موجب می­شود چشم افراد اذیت نشود و ذهن آن­ها به یکباره تغییر را دریافت نکند بلکه در این زمان چند ثانیه­ای آمادگی تغییر را پیدا کند که این امر از جنبه روانی حائز اهمیت می­باشد. مزیت مهم دیگر این سناریو افزایش طول عمر لامپ­ها و درایور آن­ها می­باشد چرا که ولتاژ زیاد به طور آنی به لامپ اعمال نمی­شود.

سناریوی روشن /خاموش کردن تدریجی

در این سناریو کاربر می­تواند لامپ­ها را در یک بازه زمانی کوتاه (از 5دقیقه تا 30 دقیقه) از شدت نور کم به بیشترین میزان نور، و یا لامپ­ها را درآن زمان معین از نور حداکثر به خاموشی کامل برساند. به عنوان مثال در هنگام غروب که محیط خانه اندکی کم­نور است، این سناریو لامپ­ها را در شدت نور کم، که برای روشن کردن محیط قبل از غروب خورشید کافی است، تنظیم کرده و طی زمانی که از قبل توسط کاربر تعیین شده(مدت زمان از شروع غروب تا کامل شدن آن) به بیشترین شدت نور خود می­رساند. همچنین در شب هنگام خواب، این سناریو با قراردادن لامپ در شدت نور مطلوب و تعیین زمان دلخواه برای خاموش شدن کامل آن، به کاربر فرصت کافی برای انجام امور قبل از خواب را می­دهد و ثابت شده است که خاموش شدن تدریجی روشنایی، ذهن را به آرامی آماده خواب می­کند و خواب راحت و عمیق­تری را به همراه می­آورد.

سناریوی حضور مجازی

یکی از نگرانی­های افراد در هنگام خروج از خانه، روشن کردن چراغ­هایی در ساختمان است که بیانگر حضور انسان در خانه باشد. البته روشن بودن چراغ­ها برای مدت طولانی (مثلاً در سفر) باعث مصرف انرژی شده و از طرفی با یکسان بودن شرایط در خانه، دیگران به راحتی متوجه عدم حضور ساکنین در خانه می­شوند؛ لذا با اجرای این سناریو طی فواصل زمانی معین چراغ­ها روشن و خاموش شده و این طور وانمود می­شود که افراد در خانه مشغول انجام فعالیت­های معمول زندگی هستند.

برای مثال در هنگام شب ،در ساعت 9 شب، لوستر پذیرایی روشن شده و بعد از 5 دقیقه پرده­ها بسته می­شوند. 15 دقیقه بعد یک چراغ در اتاق خواب روشن می­شود و بعد از گذشت 10 دقیقه خاموش می­شود.

سناریوی مطالعه

 در این سناریو ایجاد نور مطلوب جهت مطالعه، که غالباً رنگ آفتابی (رنگ گرم) می­باشد، تنظیم پرده­ها و استفاده از نور طبیعی موجود در محیط ، غیر فعال کردن سیستم صوت و… با لمس یک آیکون انجام می­شود.

سناریوی جشن

با فعال شدن این سناریو می­توان در جشن­ها و مناسبت­ها یک نورپردازی عالی به همراه پخش موسیقی مورد علاقه را در داخل خانه ایجاد نمود و فضایی دل­انگیز را به وجود آورد. در این سناریو با توجه به سلایق و روحیات هر شخص می­توان انواع فرامین کنترلی روشنایی را اعمال کرد.

به طور مثال تمام هالوژن­های سقفی با میزان نور کم روشن شوند و آباژور نیز روشن و تمام لوسترها خاموش  شوند. لامپ­های مخصوص به رنگ دلخواه و مناسب فضای جشن درآمده و همچنین تعیین آفتابی یا مهتابی بودن لامپ­ها نیز محیط را بیش از حد جذاب و آماده مراسم می­کند. پخش یک موسیقی آرام نیز پیشنهادی ویژه برای این محفل است.

سناریوی شام

صرف غذا یکی از بهترین لحظات کنار هم بودن خانواده است که معمولاً با پخش یک موسیقی ملایم لذت بیشتري خواهد داشت. کاهش نور بقیه محیط نیز باعث جذابیت بیشتر میز غذا می­شود و جمع را صمیمی­تر می­کند. با تنظیم یک سناریو براي این لحظات می­توان در هر بار صرف غذا شادي بیشتري در کنار خانواده به وجود آورد. با انتخاب این سناریو لوستر بالای میز شام روشن می­شود، شدت نوردهی لامپ­های اطراف و دمای رنگ آن­ها بسته به روحیه افراد تغییر می­کند، بقیه روشنایی­ها خاموش می­شوند، دمای مطلوب با کاربری­های متفاوت ( با توجه به نوع غذای در حال سرو و دمای مناسب بنا به تعداد حاضرین و فصل سال ) ایجاد می­شود.

سناریوی ورزش

با فعال نمودن این سناریو، کاربر محیط را برای فعالیت­های ورزشی داخل خانه فراهم می­کند. در این سناریو روشن نمودن لامپ­های محل ورزش، خاموش شدن سایر روشنایی­ها، ایجاد دمای مطلوب محیط با توجه نوع فعالیت ورزشی و پخش یک موسیقی به صورت اتوماتیک اجرا شده و شخص را بیشتر مایل به تحرک و فعالیت می­کند.

سناریوی سرویس بهداشتی

با تعریف این سناریو؛ هنگامی­که در نیمه­های شب مراجعه به سرویس بهداشتی نیاز شود، با باز شدن درب اتاق خواب ،چراغ­های مسیر تا سرویس بهداشتی به صورت خودکار و با نور کم که چشم را در تاریکی اذیت نکند، روشن می­شود و به راحتی می­توان تا سرویس بهداشتی راه را پیدا نمود. همچنین به محض ورود به سرویس بهداشتی، لامپ و فن سرویس بهداشتی به صورت خودکار روشن شده و با خروج از سرویس بهداشتی لامپ آن خاموش شده و فن آن برای مدتی روشن باقی خواهد ماند.

همان­طور که واضح است، با تلفیق کنترل روشنایی با کنترل پرده­ها و تنظیم دمای مطلوب با کاربری­های متفاوت ( خواب، بعد از حمام،‌استراحت، ورود به خانه و… )، می­توان بهینه­سازی ویژه­ای در مصرف انرژی و راحتی و آسایش بیشتر در خانه را فراهم کرد.